Σάββατο 29 Νοεμβρίου 2014

Θέμης Ανδρεάδης: Δεν συμβιβάστηκα ποτέ

Έκανε ένα πέρασμα από τα μουσικά πράγματα της χώρας, επέβαλε το ύφος του, προκάλεσε αναστάτωση, εξαφανίστηκε. Τα τραγούδια του όμως έμειναν, έστω και ως ατάκες στη μνήμη μας, κι ήταν σα να μην έφυγε ποτέ.
ΘΕΜΗΣ ΑΝΔΡΕΑΔΗΣ: ΔΕΝ ΣΥΜΒΙΒΑΣΤΗΚΑ ΠΟΤΕ
Πέρασαν 25 χρόνια μέχρι να επιστρέψει με κάτι τελείως διαφορετικό από αυτό που μας είχε συνηθίσει. Αλλά κι ο ίδιος ο Θέμης Ανδρεάδης όμως, προσπαθεί να συνηθίσει τη νέα κατάσταση.
Έμεινα μεγάλο χρονικό διάστημα εκτός και προσπαθώ να προσαρμοστώ. Τώρα μου δημιουργεί προβλήματα με την έννοια ότι αλλιώς τα άφησα αλλιώς τα βρήκα. Σαφώς χειρότερα, αν και πάντα ήταν χάλια. Υπάρχει κάτι καλό και κακό. Ο κόσμος ήταν πάντα ίδιος κι όλα αυτά που λέμε ότι συμβαίνουν σήμερα, είναι σα να ήμασταν σε μία αυτιστική κατάσταση και να μην είχαμε καταλάβει.
Άλλαξε κι ο τρόπος ζωής. Περάσαμε στη δήθεν ευμάρεια και τώρα κρίση. Κακή εποχή για επιστροφή, αν και, κατά βάθος, όλοι την περιμέναμε.
Αν δεις απ’ έξω την προσωπική επιλογή, δεν μπορείς να δεις πολύ καθαρά. Είναι το τοπίο καινούργιο. Σήμερα το παρατηρούσα. Είναι ένα πολύ αυτιστικό και μόνο του παιχνίδι. Το λένε οι γιοι μου, 36 και 35 ετών. Μου λένε ότι είμαι πολύ ειδική περίπτωση. Πολύ μόνος και με όλους. Έτσι είναι όλοι. Από την αρχή που θα παίξεις αυτό το παιχνίδι των πολλών ερωτήσεων και των πολλών απαντήσεων θα πρέπει να πάρεις απόφαση να αντέξεις. Εγώ δεν άντεξα πολύ. Ήταν μία πολύ έντονη εποχή. Μέσα στη δικτατορία, νέοι άνθρωποι, χωρίς γραφεία παραγωγής. Εμένα δε με θέλανε οι εταιρείες. Κατά τύχη μπήκα και, ας πούμε, κατά τύχη βγήκα. Ο πρώτος, μετά το στρατό, που μου έδωσε χέρι βοήθειας, ήταν ο Γιάννης Μαρκόπουλος. Ήμουν 22 ετών, μέσα στη δικτατορία, το ’72 και μετά από πολλές ταλαιπωρίες, βρέθηκα στο συγκρότημά του. 22 χρονών, πολύ αδύνατο παιδί και έλεγα τον άντρα τον πολλά βαρύ. Είχα και την τύχη, τα πρώτα τραγούδια που είπα, να γίνουν επιτυχίες.

Και ξαφνικά, κάτι ήρθε να ανανεώσει το ελληνικό τραγούδι. Ή να το αναστατώσει; Θεωρείται ο δημιουργός ενός νέου είδους τραγουδιού που δημιουργήθηκε εκεί που κανείς δεν το περίμενε.
Δεν είχα τίποτα ζωντανό στα χέρια μου, να με θέλει κάποιος πολύ και να υπογράψω συμβόλαιο. Ό,τι δημιούργησα, το δημιούργησα από μία τρέλα προσωπική η οποία με οδηγούσε μόνη της. Από τη στιγμή που άρχισα να τραγουδάω όρθιος, χωρίς να έχω την κιθάρα στα χέρια μου, μου βγήκε κάτι που κι εγώ δεν κατάλαβα πως έγινε. Άρχισα να κουνάω χέρια πόδια στην αυλή κι όλοι κάθονται στη γη. Απ’ αυτό βγήκε ένα καινούργιο στυλ. Τώρα πώς βγήκε το σατιρικό τραγούδι, ενώ εγώ τα έλεγα πολύ σοβαρά, δεν μπόρεσα να καταλάβω. Πάντως δημιουργήθηκε αυτό το είδος στο οποίο δεν είχε πιστέψει κανείς. Ο δίσκος έγινε με το ζόρι, λες και μου χρώσταγαν χάρη. Έγραψα μουσική και τραγούδησα 13 τραγούδια και πήρα 13.000 δραχμές. Τίποτα. Είχε μεγάλη πλάκα γιατί ακολούθησαν μεγάλες επιτυχίες που ούτε οι ίδιοι το περίμεναν. Οι γελοιογραφίες που έβγαλα με το Λογοθέτη ήταν πρώτο νούμερο για πολύν καιρό.


Ήμουν μικρή αλλά θυμάμαι τα ραδιόφωνα να παίζουν τα τραγούδια του συνεχώς. Ο κόσμος να τα τραγουδάει. Ξαφνικά έγιναν όλα άνω κάτω στην ελληνική μουσική. Τι αντιδράσεις υπήρξαν;
Μου την είχαν και φυλαγμένη. Είχα προβλήματα, άλλαξα εταιρείες, δικαστήρια… Δεν είμαι του συστήματος κι αυτά τα 3-4 χρόνια που μπήκα, δεν το άντεξα.


Φάνηκε κι από την ξαφνική αποχώρηση. Και τώρα;
Θέλω να μείνω νέος όσον αφορά το θέμα της δημιουργίας. Να μπορώ να δημιουργώ εικόνες και να ζω με αυτές. Όσες φορές δεν το κατάφερα, είναι γιατί έφυγα από τη ρότα μου. Ακόμη και σήμερα στα 64 το επιδιώκω παρά τις αντιξοότητες. Για παράδειγμα, στα 25 μου και στα 62 μου ήρθα τετ-α-τετ με το θάνατο. Αυτό που με κράτησε είναι ότι αγαπώ πολύ τη ζωή. Οι καλλιτέχνες πιστεύουν ότι είναι αθάνατοι. Αν όμως αντιμετωπίσεις το θάνατο, υπάρχει ένα μεταίχμιο που κρατάει όχι παραπάνω από ένα δευτερόλεπτο. Αυτό που λέμε τα έχεις δει όλα. Στα 25 το συνάντησα μέσα σε στιγμές μεγάλης χαράς. Μέσα στην επιτυχία, πήγα να τραγουδήσω κάπου και… έφυγα. Παρά τα όσα συνέβησαν πάνω μου, παρέμεινα. Και η δεύτερη ήταν από καρκίνο. Σηκώθηκα να κάνω μετά από πολλά χρόνια ένα δίσκο γιατί ποτέ δεν ήμουν ευχαριστημένος και δεν ένιωθα άνετα να λένε ήρθε η Θέμης να τραγουδήσει και να πει τη Λούλα και είμαι πολύ ωραίος. Στο τέλος βέβαια εκεί θα καταλήξουμε. Αλλά εγώ δεν μπορώ άμα δεν πάω μπροστά.


Τα καινούργια του τραγούδια σε εντελώς διαφορετικό ύφος. Εσωστρεφή, ευαίσθητα και τραγούδια που ταιριάζουν σε έναν βαθιά σκεπτόμενο άνθρωπο. Όχι πως το χιούμορ πάει με την ελαφρότητα, αλλά τον λες και άνθρωπο των αντιθέσεων.
Ναι γιατί ο άλλος νόμιζε πως εγώ θα πάω σε μια παρέα και θα κάνω πλάκες. Στην πραγματικότητα είμαι πολύ εσωστρεφής. Η Άννα διαμαρτύρεται ότι σκέφτομαι πολύ. Δεν έχω άλλη επιλογή. Προσπαθώ να προσαρμόσω τον εαυτό μου στο ανέλπιστο.


Σ’ αυτούς τους δύσκολους καιρούς, πώς ήταν η αποδοχή από τον κόσμο;
Το έκανα κυρίως για μένα. Για να μετρήσω τις αντοχές μου. Και αν υπάρχει ακόμη αυτή η φλογίτσα που λένε, που είναι σε ισχύ. Υπήρχαν και συνισταμένες δύσκολες. Αν δε διέθετα τα χρήματα, δε θα γινόταν. Από τον οικογενειακό κορβανά βγήκε και από την Άννα που ήθελε να με τιμήσει. Κάποιες φορές οι άνθρωποι χάνουμε τους στόχους μας. Δε φταίμε εμείς, τα πράγματα το φέρνουν. Και μετά επιστρέφουμε. Εγώ απλώς σηκώθηκα και έκανα δίσκο.
Στο πλευρό της αγαπημένης του συζύγου, της γλύπτριας Άννας Ανδρεάδη, όλα αυτά τα χρόνια, που έγινε και συνεργάτης της. Κι εκείνη στο δικό του. Μας περιγράφει τη σταδιακή επιστροφή του, πρώτα μέσα από το ίντερνετ. Στο κανάλι του στο youtube έχει στήσει ένα σημαντικό αρχείο.
Από τον καιρό που σταμάτησα να τραγουδάω –και ήταν άμεση η διακοπή- έκανα πράγματα που δεν μπορούσα να φανταστώ ότι θα κάνω. Είπα ότι δε θα ενδιαφερθώ και δε θα ενδιαφερθεί κανείς. Γιατί δεν είμαι ένας άνθρωπος που έχει γραφείο παραγωγής, δεν είμαι ο Σαββόπουλος, δεν είμαι ο Σφακιανάκης. Στο διαδίκτυο υπήρχε ένα τραγούδι μου. Από τη στιγμή που εγώ ενδιαφέρθηκα, κι άρχισα να φτιάχνω βιντεάκια και να τα δημοσιεύω στο youtube, άρχισαν να ενδιαφέρονται όλοι. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν γύρω στα 500-600 βίντεο και μερικά τραγούδια σε πολλές εκτελέσεις, από τα οποία το 80% έχουν την υπογραφή μου. Έχω και κάποια απόρρητα, τα οποία είπα στην Άννα –να μη με βρει κι αυτή τη φορά απροετοίμαστο- αν πάθω τίποτα, υπάρχουν περίπου 150 ακυκλοφόρητα τραγούδια που τα έκανα βιντεάκια, αν χρειαστεί, να τα βρει.


Και youtube και facebook, μια χαρά τα πάει με τα social media.
Θέλω να το ελέγξω. Υπάρχουν καλλιτέχνες, που είναι και γνωστοί μου, που παρασύρονται πολύ από αυτό και δεν κρατούν αποστάσεις. Εγώ αν και έχω εκτεθεί πολύ, ακόμη και με το εγγονάκι μου, το κάνω μόνο για να δηλώσω στάση ζωής. Δε βγαίνω να διαφημιστώ. Αυτά έρχονται από μόνα τους. Κι όταν νιώθω ότι απειλείται η προσωπική μου ζωή, αποσύρομαι. Το πρώτο είναι ότι ήθελα να κάνω γνωστή την παρουσία μου. Καλλιτέχνες, πάμπολλοι, έφυγαν 5 χρόνια από το παιχνίδι και εξαφανίστηκαν. Εγώ με τόσα χρόνια απουσίας και σα να μην άλλαξε τίποτα. Ορισμένοι άνθρωποι γράφουν στη συνείδηση του κόσμου με στάση ζωής τους. Ο χρόνος το δείχνει. Κι εγώ είμαι πολύ ευτυχισμένος που ζω, το βλέπω τώρα, συμβαίνει. Θα μπορούσα να μη ζω και να μιλάνε κάποιοι άλλοι για μένα, για την απουσία μου.
Τώρα όμως είναι εδώ και όλοι μιλάνε για την παρουσία του. Και για την επιστροφή του, με την οποία όλοι ασχολήθηκαν.
Ο Σπύρος Παπαδόπουλος, που δεν τον γνώριζα, όταν έμαθε ότι γύρισα στο χώρο, μου έκανε μια εκπομπή αφιέρωμα. Μου άρεσε αλλά με έβγαλε από αυτά που θέλω. Θέλω τώρα πια να λέω αυτά που μου αρέσουν. Όχι μόνο μουσικά, αλλά και μέσα από συναισθηματικές διαδικασίες. Κι αν θες να κρατήσεις κάτι από μένα, κράτα ότι δε συμβιβάστηκα ποτέ. Και η Άννα όταν τη ρωτάω τι είναι αυτό που την κρατάει τόσα χρόνια μαζί μου, αυτό μου λέει.
Μάλλον και η Άννα είναι ασυμβίβαστη. Μάλλον και όλη η οικογένεια. Μια οικογένεια ασυμβίβαστων καλλιτεχνών. Και μάλλον θα πρέπει να θαυμάζει ο ένας τον άλλον για να αντέχει μια σχέση. Η μεταξύ τους σχέση και όχι απαραιτήτως ο γάμος. Τι πιστεύει ο ίδιος γι’ αυτό;
37 χρόνια και τώρα πήρα μυρωδιά ότι ο σύντροφος της ζωής μου είναι η γυναίκα μου. Η γυναίκα-σύζυγος. Έχει ρίσκο αυτό. Δε βλέπεις ελαττώματα σε μια γυναίκα η οποία έχει πάρει τη μορφή της αγίας. Κι αυτό γιατί έτσι έχουμε συνηθίσει.

Πρέπει να πω ότι όταν μιλάει για την Άννα, λάμπει. Το ίδιο κι εκείνη όταν βρίσκεται δίπλα του. Κατέφθασε στην παρέα μας μετά από λίγο και γνώρισα μια εξίσου ενδιαφέρουσα προσωπικότητα, με την οποία (και με την καλλιτεχνική της δημιουργία) θα ασχοληθούμε προσεχώς. Τώρα θα μείνω στο ότι συνάντησα μία από κείνες τις εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις ζευγαριών που λάμπουν μαζί μετά από τόσα χρόνια. Και το χάρηκα. Και θα κάνω μία μεγάλη στροφή για να αλλάξω θέμα. Θα πάω στη σχέση του Θέμη Ανδρεάδη με την πολιτική.
Από πολύ μικρός είμαι ενταγμένος μέσα σ’ αυτό που λέγεται πολιτική σκέψη. Σε οικογένεια αριστερών, με διώξεις, μεγαλωμένος σε ένα άθλιο περιβάλλον στην Καλλιθέα και τώρα έχω να πω πως εμείς οι Έλληνες, αυτό που έχουμε διδαχτεί με όλους τους τρόπους, δεν υφίσταται. Είναι ένα σκληρό και βρώμικο παιχνίδι διαπλεκομένων. Είχα μπλέξει και με την πολιτική και ήμουν ο πρώτος που διέγραψαν.
Υπάρχει ελπίδα και πώς θα μπορούσαμε να γλιτώσουμε από αυτό το παιχνίδι; Δεν είναι στο χέρι μας;
Δε γλιτώνουμε αυτό που γίναμε και πολλοί από εμάς κάνανε και τα παιδιά τους έτσι. Για να επιβιώσεις σαν άνθρωπος υποχρεώνεσαι να μποϋκοτάρεις το σύστημα. Παλιά λέγαμε να φύγουν στο εξωτερικό οι νέοι να γλιτώσουν. Αλλά να πας πού; Λένε και φωνάζουν οι γνωρίζοντες ότι πρέπει να γνωρίζουμε ιστορία. Σα νέος πίστευα ότι αυτό το όνειδος του πολέμου (πατήρ πάντων) θα ήταν η δικιά μου γενιά που δε θα το ζούσε. Διαψεύστηκα παταγωδώς. Το περνάω τώρα και είναι χειρότερα.

Μπορούμε να κάνουμε κάτι, να αντιδράσουμε;
Η ανθρώπινη επαφή. Να βρισκόμαστε κοντά. Πριν από τρία χρόνια έλεγα για μια κοινωνία αλληλεγγύης αλλά δεν έχει νόημα. Όλα είναι προδιαγεγραμμένα.

Όποιος περίμενε πως η συζήτηση με τον Θέμη Ανδρεάδη θα είχε χιούμορ και χαβαλέ, γελάστηκε. Πέρα από το ότι για να κάνεις χιούμορ πρέπει να το έχεις φιλοσοφήσει σε βάθος, εδώ είχαμε μια συζήτηση με σκέτο βάθος. Τόσο που πολλές φορές μου προκαλούσε αμηχανία. Αυτή η υπέροχη αμηχανία που νιώθεις όταν κάποιος σου μιλάει με την καρδιά του. Και χάρηκα πολύ που έγινε έτσι, χάρηκα πολύ που διαπίστωσα ότι υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι ανάμεσά μας.